PROBLEMATYKABezpieczeństwo regionów i społeczności lokalnych
Bezpieczeństwo lokalne jako wartość Podstawowe zadania w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego: zapewnienie porządku publicznego, ochrona przeciwpożarowa, bezpieczeństwo sanitarne, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych. Przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku na lokalnych szczeblach samorządu terytorialnego: ⁕Kompetencje i zadania samorządu terytorialnego w obszarze zapewnienia bezpieczeństwa ⁕Zadania gminy i powiatu w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego ⁕Zróżnicowanie zadań poszczególnych samorządów ⁕Samorząd a Policja ⁕Rola dzielnicowych ⁕Bezpieczeństwo jako zadanie własne gminy i powiatu ⁕Zadania straży gminnych (miejskich) w systemie bezpieczeństwa na poziomie lokalnym ⁕Rola i zadania powiatowej komisji bezpieczeństwa – jako ważny element realizacji zadań starosty w zakresie zwierzchnictwa nad powiatowymi służbami, inspekcjami i strażami oraz zadań określonych w ustawach w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli ⁕Miejsce zarządzania kryzysowego w systemie bezpieczeństwa na poziomie lokalnym ⁕Straż obywatelska ⁕Idea community policing – narzędzie kształtowania bezpieczeństwa lokalnego i jego skuteczność w warunkach polskich Profilaktyka i prewencja Ważnym elementem w zakresie zabezpieczenia bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie lokalnym, a tym samym praktycznemu przeciwdziałaniu zagrożeniom i występującemu lokalnie ryzyku, jest budowa lokalnych programów prewencyjnych. Lokalne strategie zapewnienia bezpieczeństwa – profilaktyka i programy zapobiegania przestępczości Elementy składowe systemu zapobiegania przestępczości: polityka społeczna i polityka kryminalna, w skład której wchodzą takie dziedziny jak: profilaktyka kryminalistyczna, profilaktyka kryminologiczna, polityka karna i profilaktyka penitencjarna Samorządy gminne, podobnie jak i pozostałe jednostki samorządu terytorialnego w Polsce, nie zostały wyposażone w środki, które umożliwiają im skuteczną walkę z istniejącymi zagrożeniami, dlatego w ich sytuacji głównego znaczenia w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego nabierają środki prewencyjne, które zapobiegają naruszeniom porządku w społeczności lokalnej i dają gwarancję bezpieczeństwa mieszkańcom. Jakie prawno-organizacyjne możliwości mają samorządy gminne w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa swoim mieszkańcom? Wyszczególniono również problemy szczegółowe: 1. Jakie są zadania samorządu gminy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa? 2. Jakie są formy działania samorządu gminy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa? Grupa zasadniczych uwarunkowań bezpieczeństwa lokalnego: • uwarunkowania geograficzne (klimat, wody, ukształtowanie terenu, istnienie zasobów naturalnych); • uwarunkowania ekonomiczne (stan lokalnych budżetów, poziom i kierunki lokalnego rozwoju ekonomicznego, poziom i zakres wsparcia finansowego i rzeczowego przez władze centralne); • uwarunkowania społeczne (stopień identyfikacji ze wspólnotą lokalną, poziom napięć i konfliktów, jakość lokalnych elit, aktywność obywatelska, zasięg patologii społecznych, stopień itp.); • uwarunkowania polityczne (zdolność do współpracy terenowych ekspozytur partii politycznych, racjonalność i przewidywalność działań lokalnych układów politycznych); • uwarunkowania kulturowe (tradycje lokalne i ich siła, stosunek do kultur mniejszościowych, poziom tolerancji, typ kultury politycznej, zakres otwartości na nowe i modernizacyjne trendy kulturowe, styl życia, nawyki kulturowe w zakresie przestrzegania prawa i porządku, poziom samodyscypliny). Lokalny wymiar bezpieczeństwa obejmuje w stosownych proporcjach wszystkie jego elementy (bezpieczeństwo ustrojowe, ład społeczny, bezpieczeństwo osobiste, bezpieczeństwo publiczne, porządek publiczny) mające charakter ogólnopaństwowy ale uwzględnia także specyficzne dla danej społeczności lokalnej: potrzeby, problemy, możliwości i formy aktywności. Standard zaspokojenia potrzeb mieszkańców w skali lokalnej tworzący podstawę ich bezpieczeństwa: • zapewnienie bezpieczeństwa osobistego w przestrzeni publicznej; • zapewnienie bezpieczeństwa publicznego; • zapewnienie porządku publicznego; • skuteczną ochronę przed lokalną dewastacją i zanieczyszczeniem środowiska; • dostęp do instytucji edukacyjnych i oświatowych; • dbałość o lokalny rynek pracy; • dostęp do sieci handlowej i usługowej zaspokajającej zasadnicze potrzeby egzystencjalne; • dostęp do świadczeń pomocy społecznej w sytuacjach kryzysowych • zapewnienie dostępu do usług medycznych; • dostęp do usług opiekuńczych dla dzieci i osób dorosłych które ich potrzebują; • dostęp do sądów powszechnych i bezzwłocznego osądzania oraz innych form niezbędnej obsługi i pomocy prawnej; • istnienie i dostępność niezbędnych szlaków komunikacji i transportu; • istnienie sieci łączności i przepływu informacji wewnątrz środowiska lokalnego i na zewnątrz tego środowiska; • zapewnienie przyłączenia użytkowników zasobów mieszkaniowych do infrastruktury komunalnej; • dostęp do terenów rekreacyjnych. Zadania gminy w zakresie zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa lokalnego są ujęte w szeregu ustaw w ramach zadań własnych czyli na własną odpowiedzialność i za własne środki finansowe oraz zadań zleconych. Wśród zadań własnych gmin z zakresu bezpieczeństwa, znalazły się jeszcze ochrona przeciwpożarowa oraz przeciwpowodziowa. W celu realizacji tych zadań gmina podejmuje współpracę z Państwową Strażą Pożarną, co regulują ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oraz o ochronie przeciwpożarowej. Powiat wykonuje określone ustawami zadania zapewnienia bezpieczeństwa lokalnego o charakterze ponadgminnym m.in. dotyczące: porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochrony przeciwpowodziowej, zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, a także utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, jak również sprawy obronności. Dodatkowe kompetencje samorządów gminnych i powiatowych na wypadek sytuacji kryzysowych i stanu klęski żywiołowej (regulowane ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym oraz ustawą z dnia z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej). Ocena obecnych rozwiązań prawnych, logistycznych i organizacyjnych w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa lokalnego: czy nie są zbyt formalne i sektorowo rozdzielone, a ich funkcjonowanie nie spełnia wymogów interdyscyplinarnego i wieloaspektowego spojrzenia na bezpieczeństwo lokalne? Identyfikacja zagrożeń bezpieczeństwa lokalnego. Zagrożenia te w poszczególnych środowiskach lokalnych są bardzo zróżnicowane i podlegają ciągłym zmianom. W nauce przedstawianych jest wiele klasyfikacji zagrożeń Współpraca władz samorządowych, służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny (Policja) oraz społeczności lokalnych jako warunek prawidłowego funkcjonowania systemu bezpieczeństwa obywateli i zapewnienie porządku publicznego na poziomie lokalnym Pobudzenie aktywności obywateli – partycypacja społeczna na rzecz poprawy bezpieczeństwa Lokalnego – działania w ramach „sąsiedzkiej czujności”, „samopomocy sąsiedzkiej” czy „straży obywatelskiej” Rodzina jako element bezpieczeństwa lokalnego: Procesy społeczne, gospodarcze i ekonomiczne, zmiany w obyczajowości, wzmożona emigracja zarobkowa, oraz towarzyszące temu zjawiska społeczne, są od wielu lat przedmiotem zainteresowania wielu dziedzin nauki. Procesy te zachodzą niezwykle szybko i dynamicznie, co sprawia, że ich konsekwencje pozytywne, ale i negatywne ponosi przeciętna polska rodzina. Stanowią one źródło zagrożenia bezpieczeństwa rodziny. Wyrażamy nadzieję, że szerokie spektrum problemów wchodzących w zakres tematyczny konferencji pozwoli na interdyscyplinarną debatę naukową poświęconą wielorakim aspektom bezpieczeństwa regionów i społeczności lokalnych. Powyższa proponowana problematyka nie wyklucza innych, oryginalnych ujęć zaproponowanych przez autorów .XVI Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Edukacja dla bezpieczeństwa”. |
